جرم گیری دندان چیست؟
جرم گیری دندان فرایند حذف جرم سخت اطراف لثه توسط دستگاه مخصوص دندانپزشکی است.

جرم و پلاک دندان چیست؟
جرم (calculus ) در واقع رسوب انباشته شده روی دندان که به مرور سخت شده است گفته می شود، جرم یا رسوب دندانی، سفید رنگ یا زرد مایل به سفید که مانند گل سختی دارد و به راحتی از دندان جدا می شود.

در صورت رعایت نکردن نکات بهداشتی جرم دندان بین دندان و لثه انباشته شده و سخت می شود، در دندان ها به واسطه این جرم ها امکان پوسیدگی بالا می رود و لثه در خطر تحلیل قرار می گیرد، برای جلوگیری از خطرات جرم دندان باید جرم گیری دندان انجام شود.

جرم گیری به دندان صدمه میزند؟
خیر، جرم دندان علاوه بر اینکه برای لثه و بافت های نگهدارنده دندان مضر می‌باشد محلی نیز برای تجمع و تکثیر میکروب های پوسیدگی‌زا است. با عمل جرم گیری تعداد این میکروب ها در دهان به مراتب کمتر می‌شود. با برداشته شدن جرم، بیمار ممکن است با زبانش حس کند که دندانش خالی شده است. این احساس همراه با مقداری حساسیت به سرما یا گرما (بعد از جرم گیری) این تصور غلط را تقویت نموده است که شاید دندان هایش در حین جرم گیری تراش خورده باشند، در صورتی که مکانیزم دستگاه جرم گیری لرزشی بوده و قادر به تراش نمی‌باشد.
جرم گیری دندان در دندانپزشکی توسط ابزاری به نام اولتراسونیک انجام می شود و صدمه ای به دندان ها نمی زند.

علت حساسیت به سرما بعد از جرم گیری چیست؟
دندان دارای حس بوده و در ناحیه طوق بسیار حساس تر می‌باشد. وجود جرم بر طوق دندان به علت ضخامتی که دارد به عنوان یک عایق حرارتی عمل می‌کند و یا به عبارت دیگر جلوی حس دندان را می‌گیرد. با برداشته شدن آن بدیهی است که دندان بهتر متوجه تغییرات حرارتی می‌گردد، ضمناً بر اثر وجود جرم لثه پرخون و متورم شده و با عمل جرم گیری التهاب آن فروکش می‌کند(مفید بودن جرم گیری برای کسانیکه التهاب لثه دارند) لذا مقدار بیشتری از دندان نسبت به حالتی که قبلاً آماس لثه وجود داشته در دهان دیده می‌شود و این خود باعث احساس بیشتر تغییرات حرارتی می‌گردد.

آیا جرم گیری باعث لق شدن دندان می شود؟
با تجمع تدریجی جرم بر دندان، لثه و به دنبال آن مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل می‌رود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلاً لق شده ولی به علت انباشتگی و یکپارچگی جرم و چسبیده شدن دندان ها به هم توسط آن، این حالت درک نشده و یا برداشته شدن جرم کشف می‌گردد و بیمار آن را منتسب به عمل جرم گیری می‌داند. لق شدن دندان منوط به تحلیل استخوان و انساج نگهدارنده دندان در اثر جرم و پلاک میکروبی است و در همه موارد بخصوص در مراحل اولیه بیماری های لثه و بافت های اطراف دندان دیده نمی‌شود.

دوام جرم گیری چقدر است؟
بسیاری از اشخاص با یکبار جرم گیری و رعایت همیشگی بهداشت دهان و دندان ممکن است تا مدت ها نیازی به جرم گیری مجدد نداشته باشند. بدیهی است که هرگونه کوتاهی در رعایت اصول بهداشت دهان منجر به تجمع دوباره جرم خواهد شد. ضمناً بعضی از بیماران به علت دارا بودن بزاقی با ویژگی های خاص از نظر میزان ترشح و ترکیب، بسیار مستعد به تشکیل جرم هستند، ضمناً استعداد به بیماری های لثه در خانواده‌هایی بیشتر می‌باشد. در این گروه از بیماران توصیه می‌گردد جرم گیری در تناوب زمانی کوتاه تری انجام شود.

جرم گیری؛ هر چند وقت یک بار؟

بسیاری از افراد با یک بار جرم گیری و رعایت همیشگی بهداشت دهان و دندان ممکن است تا مدت‌ها نیازی به جرم گیری مجدد نداشته باشند، اما برخی دیگر که به صورت مداوم از مسواک و نخ دندان استفاده نمی‌کنند، چندان توجهی به زیبایی و سلامت دندان‌هایشان ندارند و شب‌ها به یک مسواک زدن 15 ثانیه‌ای اکتفا می‌کنند زودتر دچار جرم دندانی خواهند شد. حتی ممکن است ادامه این روند عفونت دندان را در پی داشته باشد.

هر شش ماه یکبار می‌توان دندان‌ها را در صورت نیاز جرمگیری کرد.

بروساژ بعد از برداشتن جرم دندان

احتمالا شما هم واژه بروساژ را همراه با جرم گیری دندان دیده یا شنیده‌اید. بد نیست بدانید دندانپزشکان با آغشته کردن دندان‌ها به خمیر مخصوص و نصب برس کوچکی روی یک وسیله خاص چرخشی اقدام به بروساژ سطوح دندانی می‌کنند که این کار معمولا بعد از جرم گیری و برای ایجاد سطح صیقلی روی دندان و همچنین حذف رنگ‌ها و لکه‌هایی که چسبندگی زیادی ندارند، استفاده می‌شود.

این روزها یکی از درمان‌های زیبایی که مردم از دندانپزشکان می‌خواهند، سفید کردن دندان است. یادتان باشد دندانپزشک شما هنگام جرم گیری، رسوبات رنگی و املاح ته‌نشین شده روی دندان‌ها را برمی‌دارد و در نتیجه رنگ داخلی دندان تغییر نخواهد کرد و نباید انتظار سفیدی و درخشندگی داشته باشید؛ هر چند به دلیل از بین رفتن لایه جرم، کمی تغییررنگ را احساس می‌کنید ولی دربلیچینگ (روشی برای سفید کردن دندان‌ها) ماده‌ای به نام پراکسید هیدروژن به درون ساختار مینایی دندان نفوذ کرده و باعث اکسید شدن رنگدانه‌ها و در نتیجه سفید شدن دندان‌ها می‌شود. از طرفی این کار بیشتر جنبه زیبایی دارد، در حالی که جرم گیری یک اقدام درمانی است. (برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به بلیچینگ دندانی بر روی متن کلیک کنید.)بلیچینگ دندانی -مدت ماندگاری -هزینه

مشکلات عدم جرم گیری دندان
در صورت عدم جرم گیری دندان و رعایت نکردن نکات بهداشتی، جرم دندان لثه را تحریک می کند و مشکل پسروی لثه اتفاق می افتد، بیماری پریودنتال یکی از بیماری های به وجود آمده توسط جرم دندان است.

در حقیقت با عدم جرم گیری دندان املاح زرد رنگ به تدریج سخت شده و تجمع آن ها در اطراف لثه و دندان موجب به وجود آمدن مشکلات لثه از تحلیل تا عفونت خواهد شد، این بیماری در آینده سبب از دست دادن دندان می شود، ضمن اینکه جرم گیری دندان هر ۶ ماه یکبار یا به دستور پزشک هیچ ضرری برای دندان ها ندارد حتی موجب سلامتی بیشتر نیز می شود.

جرم گیری بهتر است یا بلیچینگ؟

در پاسخ به این سوال باید گفت این دو کاملا با هم تفاوت داشته و هر کدام کاربرد مخصوص خود را دارد.
جرم گیری جهت برداشتن جرم موجود بر روی دندان ها می باشد در حالیکه بیلیچینگ روشی جهت سفید کردن دندان ها می باشد.
هرچند با جرم گیری به دلیل برداشتن جرم، رنگ دندان روشن تر شده و عده ای تصور بر سفید شدن دندان های خود دارند اما این روش تنها برای برداشتن جرم انجام شده و می توان در مرحله بعد از روش بیلیچینگ برای سفید شدن دندان ها استفاده کرد.

دکتر محمدرضا چالاک – دندانپزشک زیبایی مشهد