علت و درمان حساسیت های دندانی و تیر کشیدن دندان های حساس

درد و ناراحتی که به خاطر حساسیت دندانی به وجود می‌آید، می‌تواند باعث شود که یک فرد فکر کند به یک مشکل وخیم دندانی دچار شده است و نیاز به عمل‌های پیچیده و دشوار دارد.
هر چند ممکن است واقعاً این گونه باشد، اما حساسیت دندان الزاماً یک مشکل خطرناک نیست. در واقع حساسیت دندان می‌تواند یکی از علائم مشکلات خفیف دندان باشد که می‌توان به راحتی از آن پیشگیری کرد.

حساسیت دندانی
حساسیت و ناراحتی دندان‌ها هنگامی به وجود می‌آید که اعصاب دندان تحریک شوند. تحریک اعصاب نیز هنگامی اتفاق می‌افتد که مایعاتی در داخل مجراهاي بسيار کوچک در ناحیه عاج دندان (لایه‌ای از بافت دندان که در زیر مینای دندان قرار دارد و حامل بافت حساس پالپ یا مغز دندان می‌باشد) قرار دارند، به حرکت در می‌آید. هنگامی که لثه‌ها تحلیل می‌روند یا مینای دندان ساییده می‌شود، سطح این لوله‌ها و مجاری بسیار ریز نمایان می‌شود و درد و حساسیت شدیدی را به وجود می‌آورد.
علائم حساسيت دندان در زماني که دندان در معرض تغییر دما قرار می‌گیرد (برای مثال در هنگام خوردن یک نوشیدنی داغ یا سرد)، به اوج خود می‌رسد.

علائم حساسیت دندانی
شایع‌ترین علائم علل حساسیت دندانی، احساس درد و ناراحتی در هنگام قرار گرفتن دندان‌ها در معرض سرما یا گرمای شدید (مانند غذاها و نوشیدنی‌های داغ یا یخ) می‌باشد. همچنین هنگامی که هوای سرد از طریق تنفس دهانی به دندان حساس می‌رسد و یا هنگامی که غذاهای خشک و سطوح سخت را گاز می‌زنید، درد شدیدی در دندان‌های حساس شما ایجاد می‌شود. اگر مشکل حساسیت دندان داشته باشید، حتی با لمس تصادفی دندان حساس یا هنگام مسواک زدن و یا جویدن غذاهای شیرین هم درد شدیدی احساس خواهید کرد.

• پیشگیری از حساسیت دندانی
  برای پیشگیری از بروز حساسیت دندان، راهکارهای متعددی وجود دارد. انجام این راهکارها می‌تواند در تسکین علائم حساسیت دندانی نیز مؤثر باشد.
• بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کنید. برای این منظور دندان‌های خود را به‌طور مرتب و به روش صحیح مسواک بزنید و با نخ دندان تمیز کنید. همچنین به‌طور منظم برای معاینه و تمیز کردن دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک می‌تواند اولین نشانه‌ها و علائم مشکلات دندان که می‌تواند در آینده موجب بروز حساسیت دندانی شود را شناسایی کند و با انجام درمان‌های مناسب، از پیشرفت بیشتر آن بیماری‌ها جلوگیری نماید.
• دندان‌های خود را با ملایمت اما با دقت مسواک بزنید. محکم کشیدن مسواک بر روی دندان‌ها و استفاده از مسواک های زبر می‌تواند موجب فرسایش و ساییدگی زودهنگام مینای دندان و بروز حساسیت دندانی شود. استفاده از مسواک‌هایی که پُرزهای نرم دارند نیز می‌تواند در محافظت بیشتر از مینای دندان و جلوگیری از فرسایش آن تأثیر زیادی داشته باشد.
• Night Guard: در صورتی که عادت به ساییدن بی‌اختیار یا غیرقابل کنترل دندان‌ها بر روی هم یا اصطلاحاً دندان قروچه دارید (به ویژه در هنگام خواب) می‌توانید از دندانپزشک خود بخواهید که یک محافظ دهانی(نایت گارد) برایت شما تجویز کند. این وسیله از تماس دندان‌ها با یکدیگر جلوگیری می‌کند.
• از مصرف بیش از حد غذاها و نوشابه‌هایی که حاوی مقادیر بالایی از اسید و قند هستند، خودداری کنید. زیرا این مواد می‌تواند روند فرسایش مینای دندان را تسریع کند و باعث بروز حساسیت دندانی شود.

چه مواردی باعث حساسیت دندانی می‌شود؟
حساسیت دندان ممکن است در اثر هر یک از عوامل زیر به وجود بیاید:

• خرابی یا پوسیدگی دندان: هنگامی که دندان شما دچار پوسیدگی می‌شود و مینای آن آسیب می‌بیند، مغز دندان که بافت بسیار حساس و آسیب‌پذیری است، نمایان می‌شود و با هر تغییر کوچکی در دمای دهان، شما احساس درد و ناراحتی خواهید کرد.
• مسواک زدن به صورت محکم و خشن:
  مسواک زدن محکم و خشن می‌تواند به مرور زمان موجب ساییدگی و فرسایش مینای دندان شود. وقتی که مینای دندان ساییده می‌شود، لایه زیرین آن (عاج دندان) پدیدار می‌شود و دندان آسیب‌دیده، حساس و دردناک می‌گردد.
• سایش دندانی و دندان قروچه:
  ساییده شدن مداوم و شدید دندان‌ها بر روی یکدیگر باعث فرسایش مینای دندان می‌شود و در نتیجه، عاج دندان نمایان شده و حساسیت و درد ایجاد می‌کند.
• شکستگی یا ترک خوردگی دندان:
  وجود شکستگی بر روی سطح مینای دندان باعث می‌شود که قسمت داخلی آن یا همان مغز دندان در معرض تغییرات دمایی قرار بگیرد و باعث درد و ناراحتی شدید در محل دندان‌های آسیب‌دیده شود.
• بیماری‌های لثه:
  متورم شدن لثه‌ها منجر به آسیب‌دیدگی و از دست رفتن بافت‌های حمایت کننده از دندان می‌شود و در اثر آن، سطح ریشه دندان مستقیماً نمایان شده و درد و ناراحتی ناشی از حساسیت دندان را ایجاد می‌کند.
• سفید کردن دندان:
  استفاده از محلول‌های سفیدکننده دندان می‌تواند منجر به حساسیت شدید دندان‌ها شود. حتی انواع قوی‌تر این محلول‌ها، به ویژه هنگامی که به مدت طولانی و به دفعات مکرر استفاده می‌شود، ممکن است موجب ساییدگی شدید مینای دندان و بروز حساسیت دندانی شود.
• عمل‌ها و درمان‌های دندانپزشکی:
  درمان‌های ارتودنسی و عصب‌کشی دندان‌ها می‌تواند احتمال بروز حساسیت دندانی را افزایش دهد.
• مصرف غذاها و نوشابه‌های اسیدی:
  مقادیر بالای اسید در غذاها و نوشابه‌ها می‌تواند مینای دندان را با سرعتی بیشتر از حد معمول از بین ببرد و موجب بروز حساسیت دندانی شود.درمان حساسیت دندانی
  از خمیردندان‌های مخصوص دندان‌های حساس استفاده کنید – خمیردندان‌های ضدحساسیت یا مخصوص دندان‌های حساس، می‌تواند به تسکین درد و ناراحتی ناشی از حساسیت دندانی کمک کند.
  این محصولات از طریق مسدود کردن مسیر منافذی که از سطح تا ریشه و اعصاب دندان امتداد یافته‌اند، عمل می‌کند. به این ترتیب درد و ناراحتی دندان برطرف می‌شود و یا حداقل، به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد.
• مصرف فلوراید
  استفاده از محصولات دندانی حاوی فلوراید از قبیل خمیر دندان‌ها و دهان‌شویه‌های غنی شده با فلوراید می‌تواند در کاهش درد و ناراحتی ناشی از حساسیت دندانی مؤثر باشد. همچنین دندانپزشک می‌تواند با مالیدن ژل فلوراید بر روی دندان‌های حساس و آسیب‌دیده، درد و ناراحتی آنها را کاهش دهد.
• سیلانت‌های دندانی
  در مواردی که حساسیت ‌دندان‌ها به خاطر تحلیل رفتن لثه‌ها ایجاد شده باشد، دندانپزشک می‌تواند قسمت‌های نمایان شده ریشه دندان را با استفاده از سیلانت‌های دندانی بپوشاند و محافظت نماید. به این ترتیب حساسیت دندان‌های آسیب‌دیده برطرف می‌شود.
• درمان پوسیدگی و آسیب‌های دندان
  به منظور درمان و ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده و پوسیده که باعث ایجاد حساسیت دندانی شده‌اند، می‌توان از درمان‌ها و عمل‌های دندانپزشکی مختلفی از قبیل روکش دندان، پُر کردن دندان و باندینگ دندان استفاده کرد.
• پیوند لثه
  در صورتی که بافت لثه‌ای که سطح ریشه دندان را پوشانده است از بین برود و منجر به ایجاد حساسیت دندانی شود، می‌توان از طریق عمل جراحی پیوند لثه این مشکل را درمان نمود. این عمل موجب تأمین حفاظت بیشتری از سطح ریشه دندان نیز می‌شود.
• عصب‌کشی دندان
  در مواردی که هیچ یک از روش‌های درمانی که در بالا به آنها اشاره شد، در رفع علائم درد و ناراحتی ناشی از حساسیت دندانی، کارآیی لازم را نداشته باشد، از عمل عصب‌کشی دندان برای حل مشکل استفاده می‌شود. با انجام عمل عصب‌کشی، مشکل درد ناشی از حساسیت دندان برای همیشه برطرف خواهد شد.